Het was eind 2021, we zaten middenin alle onrust rond Corona en ik ervoer veel angst en stress in mijn omgeving. In mij was hierdoor een grote behoefte aan naar binnen keren en stil zijn. Ik voelde het belang van deze stilte om in het lawaai en de onrust van buiten, die zich ook in mijn hoofd nestelde, sterk te kunnen blijven staan. Op zoek naar het belang van innerlijke stilte en het bereiken hiervan in verschillende tradities, stuitte ik op de Woestijnvaders. In het vroege christendom van de woestijnvaders (ca. 4e - 7e eeuw, Egypte) was er een mystische traditie van contemplatief gebed (‘hesychia’), waarbij men naar binnen keerde en het zintuiglijke negeerde om kennis van het goddelijke te ervaren. Het bereiken van deze innerlijke stilte was een diep spiritueel en heilig proces. In het contemplatieve en meditatieve karakter van dit proces herkende ik de traagheid en rust die ik ervoer bij haken en kralen borduren.

‘Tabernakel voor Stilte’ is ontstaan vanuit het idee een sacramentshuis* te maken als woonplaats voor deze heilige stilte. Opgegroeid met een katholieke achtergrond, heb ik mij altijd aangetrokken gevoeld tot de architectuur van kerken en religieuze kunst uit met name de gotiek. Zowel sacramentstorens en reliekbustes uit deze periode, als moderne tabernakels hebben mij geïnspireerd. Ik koos voor een geabstraheerd mensachtige figuur als personificatie van mijn persoonlijke proces van naar binnen keren. Tegelijk wilde ik het hoekige aspect van een huis bewaren.

Tijdens het tijdsintensieve en technisch uitdagende maakproces zocht ik bewust de stilte in mijzelf op. Ik ontdekte dat de stilte die ik wilde ervaren zich bij mij voornamelijk in de romp (maag-hart gebied) bevond. Ik onderzocht de betekenis van stilte en kwam daarmee automatisch het belang van zwijgen en niet zwijgen tegen. Door de discussies rond Corona voelde ik duidelijk dat er over allerlei zaken niet gesproken mocht worden, maar waarvan ik voelde dat erover zwijgen niet langer een optie voor mij was. Dit verbeeldde ik in de lange nek, die geborduurd is met allerlei uitspraken (van o.a. de Woestijnvaders) over zwijgen en spreken.

Voor mijn sacramentshuis bouwde ik een houtskelet waaromheen ik ben gaan haken. Op de gehaakte ondergrond heb ik vervolgens symbolen, lijnen en kralen geborduurd. Ook maakte ik gebruik van messing, koperfolie en geëmailleerd koper voor het gezicht en het godslicht in de hand op foto 2. Een godslicht is een traditioneel onderdeel van een sacramentstoren en verbeeldt voor mij het licht in de duisternis.

Symboliek speelt een belangrijke rol in mijn werk en is op het tabernakel overal te vinden. Zo staan de parels aan de binnenkant van de buik symbool voor zuiverheid en de adelaar op het gezicht en de bovenarm voor de kracht van onafhankelijke visie en overzicht. Het anker, dat zich op de arm bevindt, staat symbool voor standvastigheid, vastberadenheid en trouw en voor hoop. De bladeren op de benen zijn een symbool voor groei.

*In de katholieke traditie worden de woorden ‘tabernakel’ en ‘sacramentshuis’ beide gebruikt voor de bewaarplaats van de heilige hostie.